در صورتی که بازیکنان به حرفه‌ی خویش مسلط باشد هیجان می‌تواند باعث بهبودد عملکرد وی شود.

هیجان از جمله انگیزه‌هایی است که به انسان انرژی مضاعف می‌دهد و می‌تواان آن را به گونه‌ای مطلوب در جهت رسیدن به اهداف هدایت کرد.

هیجان حد مطلوب دارد و تا اندازه‌ای مفید و انرژی‌زا است که بازیکن بر حرفه ی خویش مسلط باشد و در این صورت هیجان باعث می‌شود عملکرد بهتری داشته و توانایی خودد را بهتر نمایش دهد اما در مقابل اگر فرد به کار خود مسلط نبوده و حرفه‌ای نباشد هیجان باعث می‌شود نتواند عملکرد خوبی داشته و کار خود را به مراتب بدتر انجام می‌دهد.

  انسان هیجانی کمبود انرژی ندارد اما معمولا نمی‌تواند آن را به درستی تحت کنترل خود درآورد.شخصی که نتواند هیجان خود را کنترل کند مانند اتومبیلی است که ترمز آن بریده است و مشخص نیست سر از کجا درمی‌آورد و به چه سرنوشتی دچار خواهد شد.

  هیجان انسان را از بی‌حوصلگی، خمودگی و سستی رها کرده و او را برای رسیدن به هدف تشویق می‌کند،  هیجان باید در اندازه‌ای باشد که اختلالی در نظم فکری به وجود نیاورده و بازیکن را از اهداف درست و منطقی خود دور نکند.

یک فوتبالیست باید مکانیزم‌های کنترل هیجان را بداند و به درستی از آن در مواقع درست به خوبی استفاده کند.

  امروزه هوش هیجانی به معنای توانایی استفاده از هیجان است که اولین عامل آن خودآگاهی به معنای شناخت انسان از ضعف‌ها و توانایی‌های خود است و این‌که بداند از چه کارهایی برمی‌آید و چه کارهایی را نمی‌تواند انجام دهد.

  شخص باید توانایی کنترل خشم، نفرت، کینه و حسادت نسبت به دیگران را داشته و بر آنها مسلط باشد و اگر کسی از او تعریف کرد به درستی بداند که شخص تعریف‌کننده چه هدفی دارد و به دنبال چیست.

  آگاهی اجتماعی به معنای آگاهی به احوال اطرافیان و جامعه و هم‌چنین مدیریت رابطه و توانمندی در ارتباط درست با دیگران به گونه‌ای که نه به کسی زور بگوید و نه اجازه بدهد که مورد سوءاستفاده دیگران واقع شود را از جمله عوامل کنترل هیجان است و  هوش هیجانی با تقویت هیجان‌ها برخلاف هوش شناختی قابل افزایش است.

خصوصیات بازیکنان رهبر در فوتبال

در این مقاله وظایف و مسئولیت های گوناگون بازیکنان رهبر در فوتبال را فرای عملکرد فنی آن ها مورد بحث  قرار داده و سپس  به بررسی انواع مختلف رهبری خواهیم پرداخت.  همچنین روش ها و یا ویژگی های یک رهبر موفق که مربی  همواره در جستجوی آن است مورد بحث قرار می گیرد و فعالیت هایی برای یافتن رهبران جدید  و یا پرورش  رهبران فعلی معرفی  می شود . 

در یک تیم فوتبال مربیان و مدیران تیم نیاز به بازیکنانی دارند که علاوه بر قابلیت های بالای  تکنیکی دارای فواید فراتری نیز باشند. بازیکنانی که علاوه بر ایجاد انگیزش در هم تیمی هایشان پشتیبان اهداف تیم در زمین و خارج از  زمین بوده  و رهبری تیم را به عهده بگیرند. هم تیمی های خود را راهنمایی کرده و به پیشرفت تیم کمک کنند.

شناسایی و توسعه   رهبری در فوتبال فرآیند پیچیده و مداومی است. به این دلیل که بازیکنان دایما در حال ترک تیم و یا بازنشستگی و حتی  دور شدن از فوتبال می باشند. در این مقاله به بررسی انواع رهبر و معرفی عملکرد و  آنها و وظایف  گوناگون رهبری که یک مربی همواره  می تواند  در بازیکنان مختلف جستجو کند  خواهیم پرداخت .

سپس فعالیت هایی که باعث توسه رهبری در فوتبال می شوند معرفی خواهند شد.

انواع رهبر 

 به این دلیل که هدف ما حول توسعه رهبران فوتبالی است  بهتر است که نخست مفاهیمی از انواع رهبر و سبک های رهبری را مورد بررسی قرار دهیم. در واقع  تفاوت های بسیاری بین یک رهبر انتخاب شده و رهبران بالقوه وجود دارد. رهبران انتخاب شده مانند مربیان – مدیران- کاپیتان و اموراداری و ...  توسط  دیگران  برای این مسئولیت  انتخاب می شوند. علت انتخاب این افراد به دلیل تجربه کاری – تحصیلات – تخصص و توانمندی شان می باشد........

گردآوری و تالیف:مصطفی طاهری

الف- اخلاق فوتبالیست

مهمترین عامل پیشرفت هر بازیکن در درجه اول ، اخلاق نیک و دارا بودن حس قوی انضباط اوست که بزرگترین سرمایه برای سیر مدارج ترقی او محسوب می گردد.

 تجربه نشان داده دارا بودن این محاسن بر دوام روحیه قوی و اخلاق و خصوصیات اجتماعی نیکوی آنان می افزاید.اگر احیانا بازیکنی بر حسب ذات و تربیت ،فاقد صلاحیت اخلاقی باشد ،مسلما در هیچ مورد از شئونات  زندگی پیشرفت قابل قبولی نخواهد داشت .و چنین فردی از اصل نیت خویش یعنی موفقیت ،فاصله خواهد گرفت و این اصل در فوتبال نیز صادق است.

ب- حس اطاعت از مربی

عامل موثر دیگر در پیشرفت بازیکن ،اطاعت و فرمانبری او از قوانین ،مقررات و دستورات مربی است که می تواند معرف واقعی و میزان تقویت او در رشته ورزشی مورد نظرش باشد و چه بهتر که همیشه پذیرش تمام دستورات مربی را اساس اولیه موفقیت خویش قرار دهد.......

1.دارای شخصیت مناسب باشد (از آرامش و سلامت روانی بر خوردار باشد)

2.از اعتماد به نفس بالایی برخوردار باشد وآن را به عوامل باشگاه و بازیکنان و همکارانش منتقل کند

3.قدرت رهبری  و  تاثیر بر افکار  دیگران

4.ارتباط موثر و منطقی با همکاران، عوامل باشگاه و بازیکنان بر قرار کند

5.دارای  قدرت  کنترل  خشم   و  هیجانات

6.به اصل تفاوتهای فردی در روانشناسی توجه ویژه کند

7.نظریه ها  و  اصول  یادگیری  را بداند

8.دارای توانمندی در بیان و نفوذ بر بازیکنان

9.حس تشریک مساعی  و همکاری در گروه داشته باشد

10.توانایی هدایت ، کنترل و تغییر افکار غیر منطقی دیگران را داشته باشد

11.شنونده خوبی باشد و به نظرات و خواسته های منطقی بازیکنان توجه داشته باشد

12.از ایده و تفکرات دستیارانش به بهترین شکل ممکن استفاده کند

13.داری قدرت نوآوری و خلاقیت باشد

14.در بالاترین حد ایثار و فداکاری و تعهد بکارش انجام وظیفه کند

15.توانایی تجزیه و تحلیل مسایل در بحرانها  را داشته باشد (روانشناسی مدیریت بحران)

16.قادر به ایجاد فضایی باشد که بازیکنان احساس امنیت و آرامش روانی بکنند

17.مهارت در تعلیم ذهنیت بازیکنان به سمت افکار مثبت ، سازنده ، منطقی و امیدواری را داشته باشد

18.قابلیت الهام بخشی داشته باشد

برگرفته ازکتاب روانشناسی درفوتبال حرفه ای علی صنعتگر

برنده ها همه آن را دارند و دیگران آن را می خواهند. انگیزه ؛ یکی از اجزای اصلی موفقیت هم در داخل و هم خرج فوتبال است . این همان عاملی است که به شما اجازه می دهد که پس از شکست های مکرر دوباره کار خود را ادامه داده و به اهداف تان برسید. برای کمک کردن به پیشرفت انگیزه برد در بین اعضای تیم از این راهنمائی ها و استراتژی ها پیروی کنید.

قدم اول : انگیزه در مورد مسئولیتهای مشترک

این فقط وظیفه شما نیست که بازیکنانتان را انگیزه دار کنید . آنها می بایست بارقه هایی از انگیزه را درون خودشان داشته باشند . شما نمی توانید هیچ کس را مجبور کاری بکنید که نمی خواهد.

قدم دوم : انگیزه در داشتن و دادن جهت

همه انگیزه دارند. سئوال کلیدی این است که چه باید بکنیم؟ به عنوان یک مربی شما باید به پیشرفت جهت آن در بازیکنانتان کمک کنید.

قدم سوم : انگیزه در فروش

آدم هایی که انگیزه قوی دارند فروشندگان خوبی هستند. شما باید از بازیکنان بخواهید که سخت کوش باشند و بدانند که نتیجه سخت کوشی عالی  شدن است. شما باید از آنها بخواهید با توجه به از خود گذشتگی و تعصبی که دارندارزش اهداف خود را مشخص کنند. به این معنی که شما باید به آنها توضیح دهید که تلاش و کوشش آنها بسیار مهم و اساسی است. این که به یک بازیکن به طور ساده توضیح دهیم که باید چکار کند تاثیرش به همان اندازه ای است  که برای آنها توضیح دهیم که این تمرین چگونه به آنها کمک خواهد کرد که به آنچه می خواهند برسد.

قدم چهارم : انگیزه را آسان بگیرید

حتی بازیکنان حرفه ای نیز به ایجاد انگیزه از سوی مربیشان نیاز دارند. بسیاری از مربیان اشتباها فرض می کنند که بسیاری از بازیکنان باید از قبل کاملا انگیزه مند شده باشند و این ایجاد انگیزه به عهده خود بازیکن است.

 قدم پنجم : انگیزه به عنوان یک کار روزانه

90 درصد انگیزه در اولین روز تمرین اتفاق می افتد. 5 تا 10 درصد انگیزه درست قبل از بازی و مسابقات بزرگ اتفاق می افتد. تا زمانی که شما هر روزه تلاش می کنید تا یک مدیر انگیزه مند شوید باید این کار را تا روز بازی ادامه دهید.

قدم ششم : انگیزه زمانی پیشرفت می کند که شما یک رابطه خوب با بازیکن خود برقرار کنید

نوع رابطه ای که شما با هر کدام از بازیکنان از ابتدای فصل  شروع می کنید تعیین کننده میزان انگیزه آن فرد در یادگیری و عملکرد است.

* راهنمای ساختن رابطه و انگیزه بازیکنان  بر اساس احترام

بابازیکنان خود همان گونه رفتار کنید که دوست دارید با شما رفتار شود . به آنها احترام بگذارید و آنها به شما احترام خواهند گذاشت. از شما یاد خواهند گرفت و با تعصب برای شما بازی خواهند کرد.

از مقایسه بپرهیزید. مقایسه باعث می شود بازیکنان احساس بدی نسبت به خودشان پیداکنند ؛ انگیزه شان را از بین برند  و چشم و هم چشمی در بازی به وجود بیاید و در آخر بازی ناسالم شود. با بازیکنانتان به عنوان یک انسان کامل رفتار کنید به توانائیهای دیگر بازیکنانتان توجه کنید. اگر به آنها به عنوان یک بازیکن نگاه کنید آنها در مقابل به شما یک انگیزه قوی ؛ انسجام بیشتر و بازی عالی خواهند داد.

بخش بزرگي از يادگيري انسان از راه مشاهده رفتار و اعمال ديگران آموخته مي شود همچنين پاره اي از يادگيري هاي ورزشكاران از راه شرطي سازي آموخته مي شود اما بايد بگوييم اين همه ماجرا نيست و قسمتي را كه در اين مقاله مي خواهيم روي آن تاكيد كنيم يادگيري از راه مشاهده ديگران نام دارد .پس يك مربي خوب اگر بخواهد آموزش دهنده خوبي باشد بايد به خصوصيات رواني و سير يادگيري ورزشكار خود توجه نمايد.

مدل يادگيري ورزشكاران:

1- مرحله توجه   

2-مرحله به يادسپاري و يادداري  

3-مرحله بازآفريني حركتي

4-مرحله انگيزشي

حضور روان‌شناس برای از بین بردن ترس از رقابت در بازیکنان کم سن و سالموثر است.

  در تیم‌های پایه چون بازیکنان دارای زمینه‌های فرهنگی و رفتاریمختلفی هستند، مربی به تنهایی نمی‌تواند تاثیرگذار خاصی داشته باشد و حضور روانشناسدر چنین شرایطی الزامی است. از سوی دیگر در بعضی از موارد دیده می‌شود که بازیکنچون نمی‌تواند خود را با محیط تطابق دهد در نتیجه‌ شانس حضور در تیم پایه را از دستمی‌دهد، لذا حضور روانشناس در چنین زمانی موجب ارتقا اعتماد به نفس و انگیزش بازیکنبرای برقراری ارتباط با محیط و مربی می‌شود.

  متاسفانه یکی از مشکلاتی که در تیم‌های پایه به شکل حاد از نظرروانی دیده می‌شود، از دست دادن انگیزه رقابتی پس از دعوت به اردوی تیم ملی است. بهنحوی که بازیکن از ترس این که در رقابت با همسالان خود دچار شکست نشود به هماننیمکت نشینی رضایت می‌دهد و از حضور در جمع و شرکت در بازی‌های رسمی امتناع می‌کند. در چنین شرایطی حضور روانشناس در کنار بازیکن برای بالا بردن توانایی‌های وی و بهچالش کشیدن ظرفیت روانی بازیکن تاثیر مثبتی در پی خواهد داشت و بازیکن را برای تحملفشار مسابقات و ایجاد حس رقابت آماده می‌کند.

  تحمل حضور در مسابقات فشرده و ایجاد انگیزش در بازیکنان برایشرکت در بازی‌های رقابتی یک نوع ضعف روانی است که تنها با حضور روانشناس در کنارتیم مرتفع می‌شود و مربی به تنهایی نمی‌تواند در این باره تاثیرگذار باشد.

  والدین در صورتی می‌توانند در رفتار و عملکرد کودکان خود از نظربعد روانی تاثیر مثبتی داشته باشند که با ایجاد تعامل با یک روانشناس ، اطلاعاتکاملی نسبت به مهارت‌های روانی کسب کنند و خود به اصول روانشناسی آگاهی داشته باشنددر این شرایط می‌توانند بر مشکلات روانی کودکان خود غلبه کنند. در غیر این صورتوالدین نمی‌توانند عامل محرک خوبی برای از بین بردن تنش ها و رفتارهای غیر اخلاقیفرزندان خود باشند.

زمانی که والدین در نقش مربی و روانشناسی برای کودکان خود ایفاینقش می‌کنند، در بیشتر موارد به دلیل دلسوزی بیش از حد و عدم کنترل رفتارهای روانیآنها در شرایط تنش زا نتیجه‌ معکوس به دنبال دارد و حتی امکان دارد موجب کاهشعملکرد و کارایی آنها در رقابت‌ها شود.